Περιπλάνηση στο Ανδαλουσιανό Ουμάμι!
Η μελωδία της ισπανικής κιθάρας, ο ρυθμικός ήχος της καστανιέτας, η ζάλη ενός τόπου που σε μεθά στο κόκκινο χρώμα, πρόσωπα γεμάτα πάθος για ζωή… Τι άλλο χρειάζεται για να ανάψει μια φλόγα μέσα σου; Μετά από μια γοητευτική περιπλάνηση στη φύση της Ανδαλουσίας και το flamenco με την έμπειρη ομάδα του ExploroLoco, έχει έρθει η ώρα να μυηθείς στα μυστικά καλοπέρασης, στο φαγητό! Υπάρχει άλλωστε περίπτωση, να ταξιδεύεις σε έναν άγνωστο προορισμό και να μην ανυπομονείς να δοκιμάσεις την κουζίνα του; Νομίζω, πως το “όχι” εδώ είναι απόλυτο.
Η Ανδαλουσία, που θεωρείται από τις μεγαλύτερες περιοχές της Ισπανίας, χωρίζεται σε οκτώ τμήματα, και η κάθε επαρχιακή περιοχή μπορεί άνετα να “καυχιέται” για τη δική της γαστρονομική παράδοση. Κοντά στη θάλασσα θα συναντήσουμε πολύ ψάρι ενώ προς την ακτή θα γευόμαστε περισσότερο λαχανικά και κρέας.
Οι Moors (Μαυριτανοί) – ο όρος που χρησιμοποιείται για τους Μουσουλμάνους κατοίκους της Ιβηρικής Χερσονήσου – αποτέλεσαν βασικό στοιχείο διαμόρφωσης της κουλτούρας, της αρχιτεκτονικής και ιδιαίτερα της γαστρονομίας της Ισπανίας, γεγονός που είναι περισσότερο έκδηλο στη Ανδαλουσία. Τα αγαπημένα μας αμύγδαλα, οι γευστικοί χουρμάδες, το σαφράν, η κανέλα αλλά και πολλά φρούτα και λαχανικά, έφτασαν στην Ανδαλουσία από τους Μουσουλμάνους μεταξύ 711 και 1492. Φαντάσου τί μυστήριες – και πεντανόστιμες 🙂 – προσμίξεις έγιναν στα βάθη των χρόνων που ακολούθησαν…
Έτοιμοι να γευτούμε ένα ερωτικό “ανδαλουσιανό ουμάμι”;
Tapas: Το ιδανικό ορεκτικό ή το πιάτο για να συνοδεύσεις το πρώτο κρασί. Διαλέγεις ότι επιθυμεί η όρεξή σου, από αλλαντικά μέχρι ψάρι σε μικρές μπουκιές απόλαυσης. Πολλές φορές τα tapas είναι τόσο χορταστικά που δεν μπορείς να συνεχίσεις με κανονικό γεύμα. Βάλε στη λίστα σου μερικά από τα παρακάτω και φαντάσου άλλους τόσους ευφάνταστους συνδυασμούς.
Ensaladilla (με τόνο, πατάτα και μαγιονέζα), boquerones en vinagre (σαρδέλες τουρσί), albondigas (κεφτεδάκια), migas (θρυμματισμένο ψωμί με λάδι, μπαχαρικά, μπέικον ή chorizo).
Flamenquín – αν σου αρέσουν τα τηγανητά – με χοιρινό φιλέτο, παλαιωμένο ζαμπόν και τυρί.
Mojama, που είναι και ένα από τα πιο γνωστά tapas της Ανδαλουσίας με τόνο ψημένο στο αλάτι. Έχει πολύ δυνατή γεύση, οπότε συνδύασέ το με τα τραγανά regañás (κράκερς της περιοχής).
Κι αν είσαι vegan, μπορείς να δοκιμάσεις berenjenas με καραμελωμένη αγκινάρα.
Una para mi por favor! Που σημαίνει, “ένα για μένα, παρακαλώ”!
Jamón Iberico: Δε γίνεται να είσαι στην Ισπανία και το Jamón Iberico να μη σου έχει γίνει γαστριμαργική εμμονή! Οι χοίροι της Ιβηρικής χερσονήσου είναι ελευθέρας βοσκής και το Jamón Iberico θεωρείται υψηλής ποιότητας “κέρασμα”, που σερβίρεται σε ειδικές περιπτώσεις στην Ανδαλουσία. Το καλύτερο είναι το jamon de bellota, που προέρχεται από μαύρους χοίρους που τρώνε μόνο άγρια βελανίδια κατά τους τελευταίους μήνες της ζωής τους. Με μέτρο και καλό κρασί, παιδιά!
Κρύες σούπες: Από τις αδυναμίες μου. Δώσε μου να δοκιμάσω σούπες, κρύες, ζεστές, κρεμώδεις… yum! Από τα πιο soothing comfort foods! Στην Ανδαλουσία τιμούν ιδιαιτέρως τις σούπες. Θα πάθεις εξάρτηση με την ανδαλουσιανή Gazpacho ενώ η Salmorejo θα γλυκάνει όλες τις αισθήσεις σου με την πιο κρεμώδη υφή της, το αυγό και το παλαιωμένο ζαμπόν.
Από την άλλη, υπάρχει και η Ajo Blanco, μια πιο παιχνιδιάρικη εκδοχή της salmorejo λόγω του συνδυασμού με τα αμύγδαλα και το σκόρδο.
Μαγειρευτά: Κυρίως τον χειμώνα, στην Ανδαλουσία υπάρχουν επίσης πολύ ιδιαίτερα μαγειρευτά για να σε δυναμώσουν και να σε ζεστάνουν. Το Puchero είναι ένα παραδοσιακό πιάτο που φτιάχνεται με διάφορα είδη κρέατος (χοιρινό, μοσχάρι, κοτόπουλο, μπέικον κ.α.) σε συνδυασμό με λαχανικά, ρεβίθια, ρύζι, νουντλς. Τα κρέατα αυτά σερβίρονται και σκέτα ή σε σάντουιτς. Το Gazpachuelo είναι ένα πιάτο σαν σούπα με πατάτες, ψάρι, κρόκο αυγού, ελαιόλαδο και σκόρδο. Θεωρείται το πιάτο των ψαράδων της περιοχής. Rabo de toro ή cola de toro είναι ένα παραδοσιακό μαγειρευτό από βοδινή ουρά, ουρά ταύρου και ουρά αγελάδας. Το κρέας σιγοβράζει για πάρα πολλές ώρες, οπότε είναι λουκούμι. Αν η ιδέα σε εξιτάρει, αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά comfort foods κατά του ντόπιους (μετά τις αγαπημένες μου σούπες, φυσικά).
Atun rojo: Το καλό ψάρι το αγαπάμε και το προτιμάμε! Αν έχεις κι εσύ τις ίδιες αδυναμίες, δοκίμασε γαλαζόπτερο τόνο, τον βασιλιά του τόνου. Πρόκειται για ένα από τα ακριβότερα ψάρια του κόσμου, που περνάει από τη νοτιοδυτική ακτή της Ισπανίας κάθε Άνοιξη για να βγει στον παγωμένο Ατλαντικό ωκεανό. Η σάρκα του ψαριού λιώνει σαν βούτυρο στο στόμα λόγω της υψηλής συγκέντρωσης Ω-3, και γι’ αυτό ο γαλαζόπτερος βρίσκεται στον θρόνο της γαστρονομίας.
Βέβαια, εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι το είδος απειλείται με εξαφάνιση και αυτό σημαίνει ότι καλό είναι να ελέγχουμε από που προέρχεται και πώς αλιεύθηκε το ψάρι! Η Almadraba είναι μια μέθοδος ψαρέματος, που προστατεύει τον γαλαζόπετρο, διατηρώντας την αειφορία του οικοσυστήματος.
Fritura Malagueña: Αν τώρα, σου αρέσουν και τα τηγανητά ψάρια και θαλασσινά, για την Ανδαλουσία είναι ένας νόστιμος και εύκολος μεζές. Ζήτησε Fritura Malagueña (μια ποικιλία φρέσκων τηγανητών θαλασσινών και ψαριών), Cazón en adobo (ψάρι που τηγανίζεται με ψωμί, κύμινο και μπαχαρικά). Πολλοί επιλέγουν τις κριτσανιστές Tortillitas de camarones (τηγανητές γαρίδες) και οι πιο τολμηροί, σίγουρα δε χάνουν τον ανδαλουσιανό μεζέ της θαλάσσιας ανεμώνης. Η γεύση της μοιάζει με τα στρείδια αλλά έχει μια χαρακτηριστική ιδιαιτερότητα.
Γλυκατζής ή μη, ένα ανδαλουσιανό επιδόρπιο πρέπει να το δοκιμάσεις.
Τα γλυκά στην Ανδαλουσία περιέχουν κυρίως αμύγδαλα, μέλι και σφολιάτα, καθώς η επιρροή της παράδοσης των Μαυριτανών ήταν μεγάλη.
Soplillos: Μαρέγκες με αμύγδαλα σαν να τρως ένα γλυκό σύννεφο, δεν είναι φοβερό;
Borrachuelos: Είναι επίσημα τα ζαλισμένα μπισκότα! Βουτηγμένα στο κρασί, με φλούδες πορτοκαλιού, γλυκάνισο, λεμόνι και μάραθο, τα Borrachuelos είναι πολύ δημοφιλή τις Απόκριες και τα Χριστούγεννα.
Alfajor: Αυτό είναι πολύ παλιό παραδοσιακό γλυκό της Ανδαλουσίας, που θα το βρεις σε κυλινδρικό σχήμα, γεμιστό με αμύγδαλα και άλλους ξηρούς καρπούς, αγνό μέλι, μπαχαρικά και ζάχαρη άχνη.
Pionono: Είναι το πιο διάσημο γλυκό στην Γρανάδα. Φαντάσου αφράτα κεκάκια γεμιστά με κρέμα, κανέλα και λουσμένα με καραμελωμένη κρέμα να λιώνουν στο στόμα.
Polvorón: Τα κουλουράκια αυτά είναι σαν πούδρα βουτυράτη. Το μυστικό τους κρύβεται στο λίπος που χρησιμοποιείται (αντί για λάδι ή βούτυρο) και στα καβουρδισμένα αμύγδαλα.
Churros: Ποιος δεν έχει ακούσει για τα διάσημα churros! Φαντάσου, εγώ τα έχω δοκιμάσει σε επιδόρπιο fine dining εστιατορίου στην Αθήνα αλλά πολύ θα ήθελα να λέρωνα τα χέρια μου με τη ζάχαρή τους σε κάποιο δρόμο της Ανδαλουσίας. Με κανέλα και με ή χωρίς σοκολάτα, μπορείς να τα απολαύσεις το πρωί με τον πρώτο καφέ σε μια cozy “churrería”.
Κι αν δεν χόρτασες από την γλύκα, ανακάλυψε εδώ κάποια ακόμα από τα παραδοσιακά γλυκά της Ανδαλουσίας, που θα βρεις και στην επαρχία της!
¡Salud!
Λέω να ολοκληρώσουμε αυτό το γαστρονομικό τουρ με drinks! Ξεκινάμε με ένα ποτήρι Sherry! Τι πιο ωραίο να συνοδεύεις καλό φαγητό με ένα ποτήρι καλό κρασί και ενίοτε με καλή παρέα. Το Sherry είναι σαν να λέμε η σαμπάνια της Γαλλίας, ένα κρασί με κατοχυρωμένη ονομασία προέλευσης από την περιοχή Cadiz της Ανδαλουσίας. Το Sherry έχει ιστορία τριών χιλιάδων χρόνων. Υπάρχουν 10 βασικά είδη Sherry και τα περισσότερα είναι ξηρά. Το fino ή manzanilla είναι πιο φρέσκο και ανάλαφρο που συνδυάζεται όμορφα με κάτι αλμυρό, το oloroso έχει πιο γεμάτη γεύση που θυμίζει ξηρούς καρπούς. Γενικώς πειραματίσου και κάνε τους συνδυασμούς σου κι αν δυσκολευτείς, παραθέτω έναν παιχνιδιάρικο “κανόνα”, που διάβασα και ίσως σε καθοδηγήσει, “fino and manzanilla if it swims, amontillado if it flies, and oloroso if it runs.”. Δεν έχω δοκιμάσει αλλά στην Ανδαλουσία είσαι… επιβάλλεται!
Και last but not least… το vintage retro classic, vermouth! Οι Ισπανοί συνηθίζουν να πίνουν vermouth ως early drinks μετά τη δουλειά, ως aperitif ή πριν το μεσημεριανό μαζί με tapas. Πώς είναι το aperol spritz για τους Ιταλούς! Προσωπικά τρελαίνομαι γι’ αυτά τα “rituals”, και τα προτιμώ ως early drinks πριν το βραδινό γεύμα. Οι Ισπανοί το πίνουν αρκετά και σε μεγάλα κυριακάτικα τραπέζια. Με μέτρο και εκλεπτυσμένες επιλογές, στην «Ακτή του ήλιου» (Costa del Sol) θα απολαύσεις πολύ καλό vermouth. Το vermouth στην Ανδαλουσία είναι κυρίως το γλυκό και κόκκινο. Η ιστορία λέει πως έφτασε στην μικρή πόλη Reus της Καταλονίας από τους Ιταλούς τον 19ο αι. Αν είσαι τυχερός και βρεθείς Granada ή Almeria, στην επαρχία της Ανδαλουσίας, είναι παράδοση να σερβίρουν δωρεάν tapas μαζί με το vermouth σου 🙂 ! Me mola (που σημαίνει, ‘μ’αρέσει’). ¡Salud!
Κι αν ακόμα δεν έχεις χορτάσει, μπορείς να εξερευνήσεις τα παρακάτω φεστιβάλ:
