Katana, wakizashi και οι τεχνικές ενός εμβληματικού πολεμιστή Σαμουράι
Οι Σαμουράι αποτελούν μάλλον τους διασημότερους πολεμιστές στον κόσμο. Από ταινίες και σειρές μέχρι βιβλία και comics, αυτοί οι εμβληματικοί Ιάπωνες πολεμιστές έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον δημιουργών και κοινού σε όλη τη γη. Οι άρτια εκπαιδευμένοι πολεμιστές της αρχαίας Ιαπωνίας, γνωστοί επίσης και με την ονομασία bushi λόγω του χαρακτηριστικού τους ξίφους (katana), χρησιμοποιούσαν πολλά όπλα, όπως τόξα και δόρατα, ωστόσο είναι κυρίως γνωστοί για τις ικανότητές τους στα σπαθιά. Η μαεστρία τους στην ξιφασκία, η πανοπλία τους και φυσικά ολόκληρη η πολεμική τους φιλοσοφία τους ανέβασαν στο βάθρο ανάμεσα στους μεγαλύτερους πολεμιστές όλων των εποχών.
Ακόμη κι αν ο όρος “Samurai” είναι αρσενική λέξη και στην ιαπωνική γλώσσα δεν υπάρχει αντίστοιχος όρος για γυναίκες Σαμουράι, για χιλιάδες χρόνια, γυναίκες κυρίως ανώτερης τάξης στην Ιαπωνία μάθαιναν την πολεμική τέχνη των Σαμουράι και με απίστευτες δεξιότητες συμμετείχαν σε μάχες μαζί με άνδρες Σαμουράι και εναντίον τους. Ο πιο κοντινός όρος γι’ αυτές τις πολεμίστριες που συναντάται είναι Onna-Musha ή Onna-Bugeisha.
Ο Δρόμος του Πολεμιστή
«Ο Δρόμος του Πολεμιστή» ονομαζόταν ο οδηγός εκπαίδευσης με κανόνες, αρετές και όλη τη φιλοσοφία της σχολής των Σαμουράι. Ο κώδικας των Σαμουράι ονομαζόταν kishido και προοριζόταν μόνο για τους πολύ «δυνατούς στην καρδιά». Με τη χρήση δύο σπαθιών που είχαν τα ονόματα «κατάνα» (katana), μακρύτερο σπαθί-λεπίδα, και «βακιζάσι» (wakizashi), κοντύτερο συμπληρωματικό σπαθί, ή μόνο ενός, του katana, οι πολεμιστές χρησιμοποιούσαν τεχνικές, όπως το Tojutsu, το Kenjutsu, το Iaijutsu, το Iaido (μόνο μερικές από τις αρχαίες πολεμικές τεχνικές των Ιαπώνων πολεμιστών) για να τελειοποιήσουν την τέχνη τους.
Μερικοί από τους διασημότερους όρους του κώδικα των Σαμουράι είναι οι παρακάτω:
Fudoshin: θάρρος χωρίς απερισκεψία
Ichigo, Ichie: η δύναμη του ενός
Koji: τα μυστικά των κειμένων του δασκάλου
Kotan: η απλότητα κάθε πράξης όταν το μυαλό και το σώμα βρίσκονται σε ισορροπία
Natsukusa: η ικανότητα σε συνδυασμό με την εμπειρία δημιουργεί έναν μάστορα
Seppuku: τελετουργική αυτοκτονία (“χαρακίρι” στη Δύση)
Οι τεχνικές που επιβίωσαν… και γιατί αυτές άραγε;
Μία περίοδο στην Ιαπωνία υπήρχαν εκατομμύρια Σαμουράι. Ναι, πολύ καλά διάβασες, εκατομμύρια. Οι διάφορες οικογένειες Σαμουράι κάποτε αποτελούσαν περίπου το 5% του συνολικού πληθυσμού της χώρας! Ακόμη κι αν υπήρχαν κάποιες βασικές τεχνικές ξιφασκίας, η κάθε οικογένεια διαμόρφωνε τη δική της τεχνική. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργούνται πολλές διαφορετικές τεχνικές. Ποιες, όμως, από αυτές θα επιβίωναν στο πέρασμα του χρόνου και γιατί;
Κατά την περίοδο από το 1185 έως το 1868, η Ιαπωνία κυβερνιόταν από τους Σαμουράι. Οι οικογένειες Σαμουράι μάχονταν μεταξύ τους κυριολεκτικά μέχρι θανάτου. Έτσι, όταν και ο τελευταίος Σαμουράι της οικογένειας πέθαινε, έμελλε να πάρει μαζί του και τη μοναδική του τεχνική. Αντίθετα, οι νικητήριες τεχνικές περνούσαν από γενιά σε γενιά ατόφιες και ακέραιες.
Ας γνωρίσουμε, λοιπόν, κάποιες από τις διασημότερες και πιο δυνατές πολεμικές τεχνικές Σαμουράι…
✦ Tenshin Shoden Katori Shinto-Ryu
Πρόκειται για την παλαιότερη τεχνική της πολεμικής τέχνης των Σαμουράι. Αυτή η τεχνική φαίνεται να αναπτύχθηκε κάπου γύρω στο 1450. Σε αντίθεση με τις υπόλοιπες τεχνικές στις οποίες θα αναφερθούμε, στο Tenshin Shoden Katori Shinto-Ryu, αν και το katana παραμένει το βασικό επιθετικό όπλο, γίνεται χρήση πολλών διαφορετικών όπλων και όχι αποκλειστικά των δύο χαρακτηριστικών σπαθιών των Σαμουράι. Η ράβδος bo, τα δόρατα και οι χαρακτηριστικές λεπίδες σε σχήμα αστεριού shurikens, είναι όπλα που μαθαίνουν να χρησιμοποιούν οι μαχητές που αγωνίζονται βάσει της τεχνικής Katori Shinto-Ryu.
Στόχος: Επίθεση με όλα τα μέσα. Οι Σαμουράι αυτής της τεχνικής έχουν πλήρη γνώση της πολεμικής τέχνης. Δεν αναφέρονται άλλωστε τυχαία ως «Ζωντανοί Εθνικοί Θησαυροί της Ιαπωνίας» οι αρχηγοί της συγκεκριμένης τεχνικής.
Η συγκεκριμένη τεχνική ονομάζεται Muso Jikiden Eishin-ryu και επικεντρώνεται στο Iaido, την τεχνική που χρησιμοποιούσαν οι Σαμουράι για να αναπτύξουν την ταυτόχρονη κίνηση σύρσιμο και κόψιμο που ήταν το σήμα κατατεθέν τους.
Στόχος: Ανάπτυξη πνευματικότητας σε συνδυασμό με την τεχνική του Iaijutsu στο πεδίο της μάχης. Το Eishin-ryu προοριζόταν για την εκπαίδευση σε καθιστές και όρθιες τεχνικές, καθώς και για την αντιμετώπιση πολλών εχθρών ταυτοχρόνως.
Δημιουργήθηκε από τον Miyamoto Musashi, τον πιο διάσημο Σαμουράι στην ιαπωνική ιστορία και συγγραφέα του βιβλίου “The Book οf Five Rings”. Εδώ έχουμε χρήση δύο σπαθιών ταυτοχρόνως. Η ονομασία της τεχνικής αυτής θα μπορούσε να μεταφραστεί κάπως έτσι: «δύο ουρανοί σε ένα».
Στόχος: Χρήση του κοντύτερου σπαθιού wakizashi για άμυνα και αντεπίθεση με katana. Έτσι ο αντίπαλος δε θα μπορούσε παρά να παραδοθεί στην υπεροχή του μαχητή της Hyoho Niten Ichi-Ryu.
Όπως ομολογεί και η ονομασία της συγκεκριμένης τεχνικής, αφορά «ένα σπαθί». Ένα μόνο δυνατό χτύπημα είναι η βάση της Ono-ha Itto-Ryu που αποτελείται από περισσότερες από 150 δεξιότητες τις οποίες καλούνται να μάθουν και να χρησιμοποιήσουν οι πολεμιστές Σαμουράι που ακολουθούν τη συγκεκριμένη τεχνική. Ουσιαστικά, οι περισσότερες από αυτές βασίζονται στο διαγώνιο χτύπημα από πάνω προς τα κάτω κατά μήκος του σώματος.
Στόχος: Η υπεροχή και δεξιοτεχνία στη χρήση του katana και η ολοκληρωτική εξόντωση του αντιπάλου με ένα χτύπημα. Όπως αναφέρει και το μότο της συγκεκριμένης τεχνικής: «ένα σπαθί γεννά δέκα χιλιάδες σπαθιά», δηλαδή ο μαχητής είναι πλέον σε θέση να χρησιμοποιήσει διαφορετικά χτυπήματα ανάλογα με τις αντιδράσεις του αντιπάλου.
To Mugai–Ryu ξεκίνησε το 1680 από τον Tsuji Gettan Sukemochi, έναν βουδιστή ζεν. Έχει ως όπλο το ξίφος katana και αποτελείται κυρίως από τεχνικές Kenjutsu και Iaijutsu.
Στόχος: Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται για τη συγκεκριμένη τεχνική, ο σκοπός ύπαρξής της ήταν η πραγματικά απλή λειτουργία της στη μάχη, μια μάχη χωρίς υπερβολές και πλεονασμό σε κινήσεις και μεθόδους.
Αν και υπάρχουν πολλές ακόμη τεχνικές, θα κλείσουμε με αυτήν που αποτελεί και μία κάπως διαφοροποιημένη πολεμική μέθοδο. Η Tamiya–Ryu δίνει βάση περισσότερο στην ομορφιά της τεχνικής. Ο Σαμουράι, εδώ, χρησιμοποιεί ένα σπαθί με ελαφρώς μακρύτερη λαβή, ενώ κρατά υψηλή στάση με αποτέλεσμα ο αντίπαλος να επικεντρώνεται στο σπαθί και όχι στις κινήσεις των ποδιών του μαχητή.
Στόχος: Η δυνατότητα απόστασης με τον αντίπαλο, την οποία καθορίζει ο πολεμιστής με τη βοήθεια του ξίφους με τη μακρύτερη λαβή, δίνει χρόνο στον μαχητή και υπεροχή. Δίνεται βάση στις λεπτομέρειες και χρήση σαρωτικών τόξων κατά την ξιφασκία.
Να κι ένα ντοκιμαντέρ που ίσως σε ενδιαφέρει, αφιερωμένο στο διασημότερο σπαθί παγκοσμίως, το katana.
Η χώρα του ανατέλλοντος ηλίου είναι ένας μαγικός προορισμός που έχει να προσφέρει φοβερές εμπειρίες. Από την τέχνη των Σαμουράι στην πάλη των Σούμο, και από τις Γκέισες στην τελετουργία του τσαγιού και τις γαστρονομικές εκπλήξεις της ιαπωνικής κουζίνας, μη χάσεις την ευκαιρία να ταξιδέψεις πέρα από τον δυτικό κόσμο. Οργάνωσε σήμερα το ταξίδι σου, εδώ.
Highlights:
* Όταν ένας Σαμουράι δε χρησιμοποιούσε την πανοπλία του, συνήθως αυτή εκτίθετο στο σπίτι του, σε σημείο εμφανές προς θαυμασμό και δέος προς τον πολεμιστή.
* Η αρχαιότερη σχολή/τεχνική της πολεμικής τέχνης Katori Shinto-ryu των Σαμουράι διδάσκεται μέχρι σήμερα στην Ιαπωνία. Όλα τα μέλη της υποχρεούνται να δώσουν υπόσχεση υπογράφοντας ότι δε θα διδάξουν τις μυστικές τεχνικές σε κανέναν άλλον.
* Αυτό που συχνά στη Δύση αποκαλείται “χαρακίρι”, στον κώδικα των Σαμουράι ονομαζόταν Seppuku και ήταν μια μορφή τελετουργικής αυτοκτονίας που την ακολουθούσαν πιστά οι πολεμιστές πριν πέσουν στα χέρια του αντιπάλου ή για λόγους τιμής. Με το σπαθί του ο Σαμουράι μαχαιρωνόταν στην κοιλιά και με τη στροφή της λεπίδας προς τα πάνω εξασφάλιζε μία θανατηφόρα πληγή που θα σήμαινε το τέλος του.
